Tham dự phiên họp có: Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng, lãnh đạo Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp, Kiểm toán nhà nước và các cơ quan có liên quan.
Quy định rõ vai trò của các tổ chức trong tính phí bảo hiểm tiền gửi
Thống đốc Nhân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng trình bày Tờ trình
Trình bày Tờ trình của Chính phủ về Dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (BHTG) (sửa đổi), Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNNVN) Nguyễn Thị Hồng cho biết, sau 12 năm thực hiện, bên cạnh những kết quả đạt được, Luật BHTG năm 2012 đã phát sinh khó khăn, vướng mắc cần giải quyết, tập trung vào quyền và nghĩa vụ của tổ chức tham gia BHTG, tổ chức BHTG, phí BHTG, hạn mức trả tiền bảo hiểm, thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm, thời điểm chi trả tiền gửi được bảo hiểm.
Bên cạnh đó, một số nội dung Luật Các Tổ chức tín dụng (TCTD) không quy định chi tiết mà dẫn chiếu thực hiện theo pháp luật về BHTG, đặt ra yêu cầu sửa đổi, bổ sung Luật BHTG để thống nhất với quy định của Luật này và có cơ sở để BHTGVN thực hiện hiệu quả nhiệm vụ được giao.
Theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng, dự thảo gồm 08 Chương, 44 điều, trong đó 07 điều được bổ sung mới; 02 điều được bãi bỏ. Theo đó, Dự thảo Luật bổ sung quyền, nghĩa vụ của tổ chức BHTG thực hiện kiểm tra tổ chức tham gia BHTG theo kế hoạch, nội dung do NHNN giao. Đồng thời, tổ chức này có quyền vay đặc biệt từ NHNN. Tổ chức BHTG cũng được tham gia xử lý tổ chức tham gia BHTG.
Về nội dung này, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Thường trực Ủy ban đề nghị cần quy định rõ vai trò của tổ chức BHTG và tổ chức tham gia BHTG trong tính phí BHTG, làm rõ chủ thể xác định phí làm căn cứ để tổ chức tham gia BHTG nộp phí; đồng thời làm rõ phạm vi, đối tượng, nội dung kiểm tra của tổ chức BHTG đối với tổ chức tham gia BHTG, tránh trùng lặp với các cơ quan cũng đang được quy định chức năng thanh tra, kiểm tra, giám sát tổ chức tín dụng; “Quy định cụ thể các trường hợp và điều kiện tổ chức BHTG tiếp nhận hỗ trợ từ ngân sách nhà nước; vay của TCTD, tổ chức khác có bảo lãnh của Chính phủ hoặc vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; Phân biệt rõ thẩm quyền của NHNN, nhiệm vụ, quyền hạn của tổ chức BHTG và Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam trong việc bố trí nhân sự tham gia quản lý, điều hành quỹ tín dụng nhân dân được kiểm soát đặc biệt” - Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi đề nghị.
Liên quan tới tính thống nhất với Luật Các Tổ chức tín dụng, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng nhận định, trong 08 nội dung quy định về quyền, nghĩa vụ của tổ chức tham gia BHTG theo quy định tại Điều 13 của dự thảo Luật chưa có quy định về trách nhiệm của tổ chức BHTG trong công bố, công khai việc tham gia BHTG tại trụ sở chính và các chi nhánh. Nội dung này thực chất đã được quy định trong Luật Các Tổ chức tín dụng, do vậy nếu quy định trong Luật Bảo hiểm tiền gửi, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị rà soát, bổ sung nhằm đảm bảo tính thống nhất về trách nhiệm công khai giữa hai Luật này.
Về chứng nhận tham gia BHTG, Chủ nhiệm Hoàng Thanh Tùng cho biết, tại khoản 1 Điều 17 Dự thảo Luật, quy định tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi tạm thu hồi chứng nhận tham gia BHTG khi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có quyết định tạm đình chỉ hoạt động nhận tiền gửi. “Tuy nhiên, quy định Điều 164 Luật Các Tổ chức tín dụng, ngoài thẩm quyền của NHNNVN tạm đình chỉ hoạt động nhận tiền gửi của các tổ chức tín dụng, trong Luật Các TCTD còn quy định ban kiểm soát đặc biệt cũng có quyền tạm đình chỉ một số hoạt động kinh doanh của các tổ chức tín dụng trong trường hợp có hoạt động nhận tiền gửi. quy định… Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo cần rà soát, làm rõ thêm ngoài Ngân hàng Nhà nước có quy định thẩm quyền của ban kiểm soát đặc biệt không? – Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đặt vấn đề.
Nghiên cứu kỹ quy định mức phí bảo hiểm tiền gửi
Về phí BHTG, để có cơ sở áp dụng cơ chế phí linh hoạt, phù hợp với thực tiễn và vẫn đảm bảo nguồn thu phí BHTG ổn định, dự thảo Luật giao Thống đốc NHNNVN quy định mức phí BHTG, đồng thời bổ sung quy định về tạm hoãn nộp tiền phí BHTG phát sinh trước thời điểm đặt vào kiểm soát đặc biệt cho các TCTD được kiểm soát đặc biệt. “Điều này tạo cơ sở để các TCTD này chưa phải thực hiện ngay việc nộp khoản phí BHTG nộp thiếu, nộp chậm và khoản tiền phạt (nếu có). Tuy nhiên, TCTD có trách nhiệm xây dựng kế hoạch để hoàn trả khoản tiền được tạm hoãn nộp trong phương án cơ cấu lại” - Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng khẳng định.
Về nội dung này, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi đề nghị việc quy định mức phí BHTG phải được nghiên cứu kỹ lưỡng, vừa bảo đảm ổn định nguồn thu cho tổ chức BHTG, vừa phù hợp với năng lực tài chính của tổ chức tham gia BHTG; nghiên cứu, xác định lộ trình xây dựng mức phí BHTG trên cơ sở đánh giá và phân loại các TCTD. Có ý kiến cho rằng hiện nay hệ thống quỹ TDND vừa phải nộp phí BHTG, vừa phải tham gia Quỹ bảo đảm an toàn hệ thống quỹ TDND nên cần nghiên cứu cơ chế chia sẻ phí giữa BHTG và Quỹ bảo đảm an toàn hệ thống quỹ TDND để giảm gánh nặng tài chính cho quỹ TDND.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì phiên họp
Đối với chính sách TCTD được kiểm soát đặc biệt được tạm hoãn nộp phí BHTG, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính đề nghị chính sách này phải có trong phương án cơ cấu lại được cấp có thẩm quyền phê duyệt để bảo đảm tính tổng thể khi xem xét phương án cơ cấu lại TCTD được kiểm soát đặc biệt; làm rõ thời hạn TCTD được tạm hoãn nộp phí BHTG; khi tạm hoãn nộp phí BHTG thì số tiền tạm hoãn nộp có bị tính lãi trong thời gian được tạm hoãn hay không; phương án xử lý trong trường hợp TCTD được kiểm soát đặc biệt không thể hoàn trả đầy đủ khoản tiền được tạm hoãn theo phương án cơ cấu lại.
Chủ nhiệm Phan Văn Mãi cũng cho biết, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu có quy định cụ thể về quy mô cho vay đặc biệt tối đa của tổ chức BHTG trên tổng Quỹ dự phòng nghiệp vụ; xây dựng bộ tiêu chí minh bạch để phê duyệt các khoản cho vay đặc biệt; tăng cường cơ chế giám sát việc sử dụng khoản vay đặc biệt từ tổ chức BHTG; làm rõ trường hợp nào TCTD vay đặc biệt từ NHNN, trường hợp nào vay đặc biệt từ tổ chức BHTG, bảo đảm phù hợp với năng lực tài chính của tổ chức BHTG; có hướng dẫn cụ thể về điều kiện, lãi suất và tài sản bảo đảm của khoản cho vay đặc biệt của tổ chức BHTG đối với các TCTD.
Về tham gia xử lý TCTD được can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt, tham gia xử lý sự cố, khủng hoảng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nhấn mạnh Dự thảo Luật quy định tổ chức BHTG thực hiện cho vay đặc biệt tổ chức tham gia BHTG khi tổ chức này được can thiệp sớm, được kiểm soát đặc biệt và bị rút tiền hàng loạt và để thực hiện phương án phục hồi, phương án chuyển giao bắt buộc. Tổ chức BHTG tự quyết định việc cho vay đặc biệt, bao gồm cả việc cho vay có hoặc không có tài sản bảo đảm, có hoặc không có lãi suất.
Dự thảo Luật bổ sung quy định về chi trả trong trường hợp đặc biệt, và trường hợp phát sinh sự cố, khủng hoảng có nguy cơ gây mất an toàn hệ thống TCTD, tổ chức BHTG tham gia xử lý sự cố, khủng hoảng.
Về phân cấp, phân quyền, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, nhiều nội dung được bổ sung giao cho Chính phủ, kế thừa nội dung phân quyền cho Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành, tổ chức BHTG. “Việc phân cấp, phân quyền phù hợp với chỉ đạo tại Nghị quyết của Bộ Chính trị về đổi mới tư duy, định hướng xây dựng pháp luật, phù hợp với chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền của Đảng, Nhà nước và phù hợp với thẩm quyền, chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan được phân cấp, phân quyền” - Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh.
Tập trung rà soát 9 nhóm vấn đề của bảo hiểm tiền gửi trong dự án Luật
Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đánh giá cao sự chủ động của cơ quan chủ trì soạn thảo trong trình dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi. Để bảo đảm chất lượng dự án Luật trình Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan liên quan nghiên cứu hoàn thiện tập trung vào 9 nhóm vấn đề lớn. Trước hết, cần rà soát để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, thể chế hóa đầy đủ các Nghị quyết của Bộ Chính trị như Nghị quyết 57, Nghị quyết 59, Nghị quyết 66 và Nghị quyết 68, đồng thời bám sát quy định 178 của Bộ Chính trị về kiểm soát quy định phòng chống tham nhũng tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật.
Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý, dự thảo Luật cần quy định rõ vai trò của tổ chức bảo hiểm tiền gửi và tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi trong tính phí bảo hiểm tiền gửi. Trường hợp tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi mà tự tính phí cần có hướng dẫn cụ thể về phương pháp tính, làm rõ chủ thể xác định mức phí mà tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi phải nộp; rà soát phạm vi đối tượng nội dung kiểm tra của tổ chức bảo hiểm tiền gửi đối với tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi, tránh trùng lặp với các cơ quan cũng đang được quy định chức năng tham gia kiểm tra, giám sát tổ chức tín dụng.
Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đề nghị quy định cụ thể các trường hợp và điều kiện tổ chức bảo hiểm tiền gửi tiếp nhận hỗ trợ từ ngân sách nhà nước vay của tổ chức tín dụng tổ chức khác có bảo lãnh của Chính phủ hoặc vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước. Đáng chú ý, cần phân biệt rõ nhiệm vụ, quyền hạn của tổ chức BHTG và ngân hàng hợp tác xã Việt Nam trong việc bố trí nhân sự, tham gia quản lý điều hành quỹ tín dụng nhân dân được kiểm soát đặc biệt.
Liên quan tới mức phí bảo hiểm tiền gửi, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu kỹ lưỡng nhằm vừa làm ổn định nguồn thu cho tổ chức bảo hiểm tiền gửi, vừa đảm bảo phù hợp với năng lực tài chính của tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi. Xác định lộ trình xây dựng mức phí bảo hiểm tiền gửi trên cơ sở đánh giá và phân loại các tổ chức tín dụng.
Đối với chính sách tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt được tạm hoãn nộp phí bảo hiểm tiền gửi, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần có phương án cơ cấu lại cấp thẩm quyền phê duyệt như trong báo cáo thẩm tra sơ bộ của Uỷ ban Kinh tế và Tài chính, đảm bảo tính tổng thể khi xem xét phương án cơ cấu lại tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt.
Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh, Luật Bảo hiểm tiền gửi cần nhận diện và đánh giá đầy đủ những rủi ro liên quan khi mở động hoạt động đầu tư của tổ chức bảo hiểm tiền gửi, xây dựng phương án phòng ngừa, kiểm soát và quản lý rủi ro. Đồng thời cơ quan soạn thảo cần phân tích và đánh giá hiệu quả sử dụng vốn khi mở động hoạt động đầu tư, hình thành các cơ chế bảo toàn vốn, bảo đảm thanh khoản và an toàn cho hoạt động đầu tư của tổ chức bảo hiểm tiền gửi; làm rõ vai trò của Ngân hàng Nhà nước với tư cách cơ quan đại diện chủ sở hữu Nhà nước đối với tổ chức bảo hiểm tiền gửi trong việc quyết định tiêu chí danh mục đầu tư, cơ cấu đầu tư cũng như kiểm soát, quản lý rủi ro liên quan đến hoạt động đầu tư. Quy định trách nhiệm của các bên liên quan khi xử lý rủi ro.
Về hướng dẫn cụ thể về quy mô cho vay đặc biệt tối đa của tổ chức bảo hiểm tiền gửi trên tổng quỹ dự phòng nghiệp vụ, Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý xây dựng bộ tiêu chí minh bạch để phê duyệt các khoản cho vay đặc biệt, tăng cường cơ chế giám sát việc sử dụng khoản vay đặc biệt từ tổ chức bảo hiểm tiền gửi, làm rõ trường hợp tổ chức tín dụng vay đặc biệt từ Ngân hàng Nhà nước với trường hợp vay đặc biệt từ tổ chức bảo hiểm tiền gửi, bảo đảm phù hợp với năng lực tài chính của tổ chức bảo hiểm tiền gửi.
Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh, cần rà soát các quy định chuyển tiếp, bảo đảm bao quát đầy đủ các trường hợp cần được quy định, tránh phát sinh vướng mắt trong thực tiễn. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ cùng các cơ quan liên quan tiếp thu tối đa, giải trình đầy đủ ý kiến của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, hoàn thiện hồ sơ trình Hội nghị Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 8 và chính thức trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10.
(Nguồn: Cổng TTĐT Quốc hội)