Các cuốn sách, công trình khoa học tiêu biểu của Viện Nhà nước và Pháp luật
trưng bày tại Lễ Kỷ niệm 60 năm Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam. (Ảnh: Hữu Nghị)
Trong 60 năm qua, các nhà khoa học của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã có những đóng góp nhất định cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước. Tiêu biểu là:
- Bằng những cứ liệu khảo cổ học và sử học đã chứng minh thời kỳ Hùng Vương thực sự tồn tại trong lịch sử dân tộc, chứ không chỉ là huyền thoại.
- Bằng các công trình nghiên cứu đã góp phần làm rõ lịch sử hình thành, phát triển của dân tộc, đất nước, con người Việt Nam, các giá trị và bản sắc văn hóa của dân tộc; góp phần bảo tồn di sản văn hóa dân tộc; khẳng định chủ quyền quốc gia và sự toàn vẹn lãnh thổ của đất nước thông qua việc cung cấp những nguồn sử liệu có giá trị khoa học.
- Hoàn thành bộ Lịch sử Việt Nam 15 tập, đã xuất bản 75 tập Sử thi Tây Nguyên, 23 tập Tổng tập văn học dân gian của các dân tộc thiểu số, 6 tập bộ sách Lịch sử văn hóa Việt Nam.
- Từ những minh chứng về kinh tế, quân sự, lịch sử, các nhà khoa học xã hội đã chứng minh Mỹ có những hạn chế về sức mạnh kinh tế, sức mạnh quân sự, Việt Nam hoàn toàn có thể đánh và thắng Mỹ.
- Chứng minh sự cấp thiết phải xóa bỏ cơ chế tập trung, bao cấp về kinh tế, về tư duy; đưa ra các giải pháp chống lạm phát.
- Đưa ra quan điểm về xây dựng Nhà nước pháp quyền; về cải cách tư pháp, cải cách pháp luật; về thừa nhận, tôn trọng, bảo đảm và bảo vệ quyền con người ở Việt Nam.
- Xây dựng được những bộ từ điển tiếng Việt có giá trị ứng dụng cao.
- Có 20 công trình, cụm công trình được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, 24 công trình, cụm công trình được tặng Giải thưởng Nhà nước về khoa học.
Tiết mục hợp xướng "Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam ca" tại Lễ kỷ niệm.
Tác giả: PGS.TS. Nguyễn Lân Cường. (Ảnh: Hữu Nghị)
Tuy nhiên, hoạt động của Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam còn một số yếu kém, bất cập:
- Nhiều vấn đề lý luận về phát triển kinh tế, chính trị, xã hội, dân tộc, tôn giáo, bảo vệ Tổ quốc, đối ngoại; về thể chế kinh tế thị trường; về kiểm soát quyền lực; về khủng hoảng kinh tế - xã hội... hiện nay chưa được kiến giải hoặc kiến giải chưa đầy đủ và có sức thuyết phục.
- Sản phẩm nghiên cứu tuy nhiều về số lượng, nhưng giá trị về lý luận và thực tiễn còn hạn chế.
- Phương pháp luận và các phương pháp nghiên cứu, cách tiếp cận, kỹ năng nghiên cứu chưa theo kịp với sự phát triển của xã hội.
Hy vọng các nhà khoa học trẻ của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam với sự say mê và bầu nhiệt huyết của thế hệ trẻ sẽ tiếp tục tìm tòi, sáng tạo để tìm ra và áp dụng các phương pháp, cách tiếp cận mới trong nghiên cứu khoa học. Từ đó, đóng góp cho Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam những công trình nghiên cứu khoa học xã hội có chất lượng và mang tính thực tiễn cao.
PGS.TS. Phạm Hữu Nghị
Tổng Biên tập Tạp chí Nhà nước và Pháp luật